Er is niets zo belangrijk als je veilig, gesteund, gezien en gehoord voelen tijdens je bevalling. Een doula kan hierin een belangrijke bijdrage leveren tijdens je zwangerschap, je bevalling en in de periode daarna. In de blog-serie ‘De doula’ beantwoord ik een aantal vragen over de doula: Wat is een doula en waarom zou je een doula willen bij je bevalling? Wat doet een doula? Wat is het verschil tussen een verloskundige en een doula? Neemt een doula niet de rol van mijn partner in?
Vandaag in deze serie: wat is het verschil tussen een verloskundige en een doula?
In Nederland kennen we een mooi systeem waarbij verloskundigen een grote rol spelen in de geboortezorg: in een eigen praktijk (eerstelijn) en in het ziekenhuis (tweedelijn). Een van de vragen die me als doula heel vaak gesteld worden, is “maar ben je dan een soort verloskundige?” En dat is zeker niet zo! Hoewel we allebei ouders ondersteunen voor, tijdens en na de bevalling zijn er ook grote verschillen. (Eerder in deze serie kwam aan de orde wat een doula is en doet. Dat lees je hier.) Waar zitten die verschillen nu in?
Verschil in verantwoordelijkheid
De verloskundige is verantwoordelijk voor het diagnosticeren, begeleiden, bewaken en bevorderen van de normale zwangerschap, bevalling, kraamtijd en ontwikkeling van de pasgeborene. Dat is een medische verantwoordelijkheid. Een grote verantwoordelijkheid ook, voor zowel de veiligheid & gezondheid als het welzijn van moeder en kind.
Een doula daarentegen draagt in die zin geen verantwoordelijkheid tijdens de bevalling – niet voor het verloop en niet voor de uitkomst van de bevalling. Zij is er juist om je in emotionele en fysieke zin te ondersteunen.
Verschil in focus
Omdat de verloskundige een grote verantwoordelijk draagt, vraagt dat ook een permante alertheid op mogelijke signalen, denken in mogelijke risico’s en deze afwegen (als-dit-dan-dat-scenario’s) en manieren om de risico’s te ondervangen en voorkomen.
De focus van een doula ligt veel meer in het hier-en-nu: wat is er nu nodig voor dit moment in je bevalling? Die ondersteuning ligt op het emotionele en fysieke vlak, door bijvoorbeeld massage, acupressuur, visualisatie, meditatie, coaching, suggesties voor houding- en positieveranderingen en manieren om je te helpen je wensen & voorkeuren kenbaar te maken.
Persoonlijke band
Meestal kies je een verloskundige praktijk als je net zwanger bent – en misschien nog geen visie hebt voor je bevalling. Je ziet (een of meer van) de verloskundigen door de zwangerschap heen in consulten van zo’n 10-15 minuten. Of je verloskundige jouw visie deelt, is iets wat vaak pas later duidelijk wordt. Soms pas met de bespreking van je geboorteplan rond de 34 weken. Als er grote verschillen zijn mag je altijd overstappen naar een andere praktijk, maar dat is lang niet altijd haalbaar.
Daarnaast werken de meeste verloskundigen samen en in diensten. Soms ken je alle verloskundigen uit de praktijk, maar soms ook niet. Dat betekent over het algemeen dat je vooraf niet weet wie er bij je bevalling is en dat dit tijdens de bevalling ook nog kan wisselen – zeker in een ziekenhuis moet je het doen met wie er toevallig dienst heeft en is er elke acht uur een dienstwissel. (Bij case-load verloskundigen is dat anders – dan heb je wel een vaste verloskundige.)
Een doula kies je vaak iets later in de zwangerschap: iemand die past bij jou en de ervaring die je wilt creëren, iemand waarmee je een klik hebt en die je vertrouwt. Waarmee je in de voorgesprekken een band opbouwt, die weet wat jouw wensen en voorkeuren zijn en hoe je het beste gesteund kunt worden tijdens de bevalling. Je weet ook dat je doula bij je bevalling zal zijn, ongeacht hoe lang het duurt en waar je bevalt – ook als er tijdens de bevalling een overdracht is. Een doula blijft continue bij je (tenzij je even behoefte hebt aan privacy) en begeleidt dus ook maar één bevalling tegelijk.
Verloskundige en doula vullen elkaar aan
Sinds ik Vroedkunde ben gaan studeren is dit onderscheid voor mij nóg helderder geworden: het zijn twee compleet verschillende rollen die je niet tegelijk kunt vervullen. Natuurlijk kan ik mijn doula-vaardigheden gebruiken als (student-)vroedvrouw, maar als ik de verantwoordelijkheid draag voor de gezondheid, de veiligheid en het welzijn van moeder en kind kan ik niet volledig aanwezig zijn voor de emotionele ondersteuning. Andersom kan ik als doula niet met mijn volle aandacht bij de ouders zijn en hen emotioneel ondersteunen, wanneer ik tegelijk ook verantwoordelijk ben voor het medische deel van de bevalling als vroedvrouw. Dat is het mooie en de kracht: samen als doula en verloskundige kunnen we elkaar aanvullen en versterken om een mooie, intense en fijne ervaring voor jou te creëren!
We vinden het tegenwoordig heel normaal dat ook partners bij de bevalling en geboorte van hun kind zijn. Wil je weten waarom de aanwezigheid van een doula ook fijn is voor je partner? Lees dan de volgende blog over de vraag: neem je als doula dan niet de rol van de partner in?
Als je met een doula wilt gaan werken zijn er twee dingen belangrijk: de persoonlijke klik (voel ik me prettig en veilig) en de ondersteuning die je zoekt (ondersteunt de doula jouw visie op de bevalling). In een eerdere blog vind je daarom een aantal vragen die je een doula kunt stellen.
