De bevalling wordt over de hele wereld vaak gezien als een ‘noodsituatie’ die moet worden controleert en gemanaged. Durven vertrouwen op je lijf en Moeder Natuur is dan helemaal niet vanzelfsprekend. Veel zorgverleners zijn angstig voor onverwachte uitkomsten en willen ingrijpen. Veel zwangeren zijn bang voor (onnodige) ingrepen en willen vooral pijn vermijden. Ook beelden in de media en op TV zijn vaak doorbrengt van stress en schreeuwende mensen. Het idee dat je bevalling mooi en fijn kan zijn – emotioneel, spiritueel en fysiek – ligt niet voor de hand. In de blog-serie ‘7 aandachtsgebieden voor de bevalling’ geef ik een aantal ideeën om deze invulling te geven.
Vandaag in deze serie: angsten en zorgen verkennen
Jouw bevalling kán een hele mooie en krachtige ervaring zijn. Het vraagt alleen wel meer voorbereiding. In een eerdere blog noemde ik de zeven aandachtsgebieden. In deze blog deel ik drie ideeën om met het vijfde aandachtsgebied aan de slag te gaan: je angsten & zorgen verkennen.
Ook als we zwanger zijn, hebben we de neiging om alleen die informatie waar te nemen die past bij onze overtuigingen. En om angsten & zorgen (rond zwangerschap, bevalling en ouderschap) uit de weg te gaan. Maar je angsten onder ogen zien in de eerste stap in het creëren van een mooie bevalling. Soms weet je precies waar je bang voor bent of je zorgen over maakt. Soms komt het ‘zomaar’ opeens opborrelen. En soms is het gewoon een vaag gevoel van onbehagen.
Angst is een ENORM onderwerp bij de bevalling en is de belangrijkste factor die pijn en interventies veroorzaakt tijdens de bevalling. Of het nu gaat om angst voor pijn, angst voor moederschap, financiële angsten, angst voor tranen, episiotomieën, doodgaan en duizenden angsten daartussenin. Maar door angst te identificeren en ontwapenen, kan liefde, vreugde, verbinding en plezier de boventoon gaan voeren tijdens je bevalling.
1 Verkennen
Het kan heel fijn en prettig zijn om een soort struisvogelpolitiek te hanteren waar het je angsten en zorgen betreft. Maar dat werkt eigenlijk averechts: enerzijds is het heel waarschijnlijk dat ze tijdens de bevalling alsnog de kop op steken en anderzijds zetten ze zich als spanning vast in je lichaam. Veel vrouwen zijn bang om naar hun angsten te kijken, bang dat ze in intensiteit kunnen toenemen als ze hun bestaan erkennen. In werkelijkheid is het tegenovergestelde waar: problemen die we vermijden, worden veel enger dan die waarmee we worden geconfronteerd. Onderzoek heeft aangetoond dat het hardop uitspreken van angsten & zorgen de spanning al verlicht.
Goede redenen dus om je angsten te verkennen – alleen of met iemand die je vertrouwd. Zeg hardop waar je bang voor bent, of schrijf het op, zonder daar een oordeel over te hebben. Het is namelijk heel normaal: per slot van rekening heb je deze baby nog nooit gebaard met dit lichaam. Zelfs als het niet je eerste baby is, zijn jij en je baby anders dan de vorige keer. Er is geen zwangere die geen angst heeft rond bevallen: het is een overgangsrite naar iets nieuws. Op het meest basale niveau zal er altijd angst zijn voor het onbekende. Het is onmogelijk om angst volledig te elimineren, maar je kunt deze wel in goede banen leiden.
Waar maak je je zorgen over? Waar ben je bang voor? Neem in je dagelijks leven ook de tijd om te doorvoelen wanneer angsten of zorgen de kop op steken: Wat denk je? Hoe voelt het in je lichaam aan? Welke sensaties voel je? Welke emoties heb je? Hoe meer je oefent met luisteren naar je angsten & zorgen, hoe sneller je gaat merken of en hoe ze je gedrag en keuzes beïnvloeden. De meeste zwangeren hebben angsten op zowel fysiek als emotioneel niveau.
2 Onderzoeken
Wanneer je je angsten & zorgen helder onder woorden kunt brengen, blijkt misschien dat je om sommige al om kunt lachen. Maar andere zijn reëel of zouden dat kunnen worden. In plaats van ze allemaal tegelijk aan te pakken, kies je de angst die op dit moment het meest dominant, het meest bewust in je wezen aanvoelt. Bekijk dan voor jouw situatie hoe groot de kans is dat die specifieke situatie zich voordoet. Of hoeveel risico je hebt. Dat kan aan de hand van betrouwbare bronnen, maar ook door er met anderen over te praten: je partner of je zorgverleners. Dan kun je ook onderzoeken of en hoe je deze situatie kunt voorkomen, de impact kunt beperken of ermee om kunt gaan.
Onderzoek ook hoe angsten & zorgen voelen in je lijf. Je voelt misschien een knoop in je buik, of spanning in je kaken, druk op je borst enz. Als je die signalen gaat herkennen en de boodschap leert ontcijferen ben je sneller in staat om de spanning te verlichten. Want je lichaam zal zich letterlijk aanspannen om de situatie het hoofd te bieden. Dansen is bijvoorbeeld een perfecte manier om spanning, angst, boosheid of verdriet te uiten. Maar misschien werkt een (stevige) wandeling in de natuur beter voor je. Laat je lichaam en intuïtie je naar je volgende actie leiden.
3 Actie ondernemen
Kijk naar alle acties die je zou kunnen doen om de situatie(s) waar je bang voor bent te voorkomen, de impact te beperken of ermee om te gaan. Bepaal vervolgens waartoe je bereid bent: wat ga jij dagelijks, wekelijks enz. doen? Wat is nu in jouw omstandigheden reëel en haalbaar? Maar ook, als ik ervoor kies dingen níet te veranderen: ben ik dan ook bereid om de consequenties daarvan te aanvaarden? Doe wat nodig is.
Zwangerschap, bevalling en ouderschap vragen ons om buiten onze comfort zone te treden. En verandering is altijd lastig – we zijn er evolutionair nu eenmaal op gebouwd om onzekerheid te vermijden… Daarom helpt het om ook support te zoeken voor het realiseren van veranderingen. Steun van je partner bij een gedragsverandering, een vriendin die je helpt of meedoet.
Deel je angsten & zorgen met iedereen die je tijdens de bevalling ondersteunt. Het is niet nodig om alleen te zijn in je zoektocht naar een mooie en fijne ervaring. Praat met je partner, je zorgverlener(s), je vrienden en geliefden over je angsten. Zoek een ondersteuningsteam dat je in staat stelt om je veilig te voelen. Vertel ze hoe ze kunnen zien dat je angstig of gespannen bent. Je kunt dan o0k aangeven hoe ze je het beste kunnen helpen als een bepaalde situatie zich voordoet – wat ze kunnen zeggen en/of doen… of juist niet.
Op die manier heb je een plan voor ondersteuning die je nodig hebt, zelfs als je met je angsten geconfronteerd wordt tijdens je bevalling. Om een mooie en fijne ervaring te creëren zul je actief op zoek moeten gaan naar zorgverleners geloven in geboorte geloven als een natuurlijk proces. Een zorgverlener die je steun en aanmoediging heeft om te bevallen met de volle kracht van jouw oorspronkelijke wijsheid, in plaats van te vertrouwen op interventies om je uit de ervaring te ‘redden’.
Angst
Wanneer angst de drijvende kracht is in het geboorteproces, kun je geen oxytocine aanmaken – het hormoon dat zorgt voor kalmte en verbinding en dat het ritme van de bevalling regelt. Angst veroorzaakt een vechten-of-vluchten-reactie, waardoor stresshormonen zoals cortisol in onze bloedbaan komen vrijkomen. Wanneer vechten of vluchten wordt geactiveerd, heft die zeer noodzakelijke oxytocine-aanmaak op. Het lichaam voelt zich onveilig en zal daarom instinctief de bevalling stoppen of vertragen totdat het zich weer veilig voelt.
Angst leeft niet alleen in je hoofd, maar in je lichaam. Bij de bevalling worden onze lichamen overspoeld met enorme hoeveelheden energie die ons als een gigantische golf meeneemt. Je kunt je nergens verstoppen. Angsten die misschien al lang in het lichaam waren begraven, kunnen naar boven komen en de bevalling verstoren. Hoe meer de angst wordt onderdrukt, hoe meer het lichaam investeert in het bestrijden van de energiestroom van de bevalling om die angst en/of herinnering onderdrukt te houden. Het lichaam moet dan harder werken om de bevalling vooruit te helpen, waardoor je meer pijn gaat ervaren. Dit zorgt voor meer angst, wat leidt tot meer weerstand, meer pijn en dan meer angst: een neerwaartse spiraal.
Jouw bevalling
Geboorte weerspiegelt het leven. Bekijk jezelf van dag tot dag. Hoe ga je om met je angsten in het leven? Word je bewust van je patronen. Gebruik je dagelijkse leven als een enorme generale repetitie voor de geboorte. Oefen het gedrag en de patronen die je tijdens bevalling wil toepassen. De hulpmiddelen die het beste werken om op het moment door angsten heen te komen, staan elke dag voor ons ter beschikking – klank, ademhaling, ondersteuning, beweging, expressie. Gebruik ze. Creëer een nieuwe manier van zijn voor jezelf en ze zullen een tweede natuur voor je worden als je je kind baart.
Naarmate de geboorte nadert, kan het soms heel intens aanvoelen, alsof de dood op de voorgrond staat. In plaats van deze emoties als dwaas terzijde te schuiven, neem je de tijd om te erkennen dat elke geboorte een overgang is, dat ons consequent transformeert voorbij wat we al weten. Er is een deel van ons dat bij elke geboorte sterft, het meest intens voor de eerste keer moeder. Je neemt altijd afscheid van het leven zoals je het kent. Als je enthousiast bent over deze verandering, geweldig. Als dat niet het geval is, blijf jezelf dan afvragen: wat is er nodig om jezelf op een plek van positieve anticipatie op deze verandering te krijgen? Doe wat nodig is om daar te komen. Hoe meer je op je lichaam en je baby afgestemd bent tijdens de bevalling, hoe meer je kunt dansen met hoe de bevalling zich ontvouwt. Er is maar zo veel dat je kunt controleren of beheersen. Geef jezelf in handen van iets dat groter is dan jij. Je hebt je het werk gedaan, nu moet je er gewoon op vertrouwen dat hoe je bevalling zich ook ontvouwt, het absoluut perfect is.
Wil je concreet aan de slag met het ontwikkelen van jouw visie voor een mooie en fijne bevalling en de stappen zetten om de juiste omstandigheden te creëren? Lees meer in de volgende blog over je support team.